Szwajcarskie prawo pracy jest bardzo restrykcyjnie przestrzegane przez tamtejszych pracodawców. Tego samego oczekują oni od swoich pracowników. Zanim więc zaczniesz szukać zatrudnienia z Szwajcarii, koniecznie dowiedz się jakie masz prawa, a także obowiązki względem przyszłego szefostwa.
Kodeks pracy w Szwajcarii – rodzaje umów o pracę
Kodeks pracy w Szwajcarii jest nieco zbliżony do polskiego pod względem praw i obowiązków wynikających z zawarcia umowy o pracę. Wraz z jej podpisaniem nabywasz praw pracowniczych, ale masz też wiele obowiązków względem pracodawcy. Dość istotną różnicą w stosunku do kodeksu obowiązującego w Polsce jest regulacja wysokości wynagrodzenia.
Co ważne, w niektórych przypadkach możesz zawrzeć z daną firmą umowę ustną. Wyjątek stanowi zatrudnienie m.in. marynarzy i komiwojażerów. Umowy bez formy pisemnej nie są jednak częstą praktyką.
Jeśli jesteś osobą niepełnoletnią, wówczas będziesz potrzebował zgody na zawarcie umowy (bez względu na to czy ustnej czy pisemnej) swojego przedstawiciela prawnego.
W szwajcarskim prawie pracy znajdziesz następujące rodzaje umów o pracę:
Einzelarbeitsvertrag – indywidualna umowa o pracę
Zawierając tą umowę z pracodawcą nabywasz praw do otrzymania wynagrodzenia za swoją pracę. Możesz zostać zatrudniony na pełny etat, pół etatu lub częściowy wymiar godzin. Pracodawca płaci Ci wówczas za czas pracy. Możliwe jest także zatrudnienie na akord. Wówczas wynagrodzenie otrzymasz za wykonaną pracę.
Najbardziej korzystne dla Ciebie jest otrzymanie dokumentu w formie pisemnej. Ważne, aby wszystkie Twoje obowiązki względem pracodawcy były w nim szczegółowo przedstawione. Obowiązkiem pracodawcy jest dostarczenie Ci go w możliwie jak najbardziej przystępnej formie. Jeśli jednak Twoja znajomość języka nie jest na tyle dobra, zawsze możesz poprosić o przetłumaczenie na język polski.
Gesamtarbeitsvertrag (GAV) – zbiorowa umowa o pracę
Zbiorowa umowa o pracę, jak sama nazwa wskazuje, jest zawierana przez więcej niż dwie osoby. Jej stronami są zawiązki pracodawców i pracowników działających w danej branży lub gałęzi gospodarki. W Szwajcarii zawierane są następujące rodzaje umów GAV: ogólnokrajowe, regionalne i firmowe.
Jeśli na danym stanowisku obowiązuje porozumienie GAV, wówczas pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia kandydata na podstawie określonych w nim standardów, w tym m.in. płacy minimalnej. Nie oznacza to jednak, że nie może zaproponować mu lepszych warunków finansowych.
Normalarbeitsvertrag (NAV) – Normalna umowa pracy
Normalna umowa o pracę zawiera warunki zatrudnienia z góry określone przez władze – państwowe lub kantonalne. Tego rodzaju umowy funkcjonują m.in. w sektorze rolniczym. Znajdziesz w nich takie wytyczne takie jak np. liczba dni urlopu, czas pracy, okres wypowiedzenia umowy o pracę etc. Jeśli pracodawca zaproponuje Ci ten rodzaj umowy, może zmienić warunki zatrudnienia na bardziej korzystne, ale nie ma prawa do zaproponowania niższego wynagrodzenia.
Urlop wypoczynkowy w Szwajcarii – ile dni przysługuje pracownikom?
Prawo pracy w Szwajcarii jasno określa to, kiedy i w jakim wymiarze możesz prosić o wzięcie urlopu wypoczynkowego. Bez względu na to czy jesteś zatrudniony na pełny, czy też niepełny wymiar godzin, przysługują Ci:
- co najmniej 4 tygodnie urlopu rocznie,
- co najmniej 5 tygodni urlopu rocznie – jeśli nie ukończyłeś 20. roku życia.
Podobnie jak u nas, aby iść na urlop, konieczna jest zgoda pracodawcy. Przełożony ma prawo prosić Cię o zmianę planów, jeśli Twoja nieobecność może istotnie wpłynąć na interesy firmy. Istotne jest także to, że jeśli w trakcie urlopu zachorujesz lub ulegniesz wypadkowi, przysługuje Ci prawo do przełożenia go. Konieczne będzie jednak dostarczenie pracodawcy zaświadczenia wystawionego przez lekarza.
Pamiętaj też o tym, że jeśli Twój pracodawca wyrazi zgodę lub w zbiorowej umowie o pracę widnieje odpowiedni zapis, możesz liczyć na więcej dni wolnych (w ramach urlopu).
Masz również prawo do otrzymania dni wolnych od pracy bez konieczności odrabiania godzin. Nie uwzględniając w tym świąt, mowa o następujących okolicznościach:
- narodziny dziecka/dzieci,
- zawarcie związku małżeńskiego,
- śmierć bliskiej osoby,
- zmiana miejsca zamieszkania,
- spotkanie o charakterze prawnym (w tym np. konieczność stawienia się w sądzie).
Czas pracy w Szwajcarii – ile godzin dziennie i tygodniowo?
Tygodniowy czas pracy w Szwajcarii jest jasno określony przez prawo. Jeśli znajdziesz zatrudnienie jako pracownik np. przemysłowy, biurowy, handlu detalicznego czy techniczny, będzie obowiązywał Cię 45–godzinny tydzień pracy. Dla specjalistów z pozostałych sektorów przewidziano maksymalnie 50–godzinny wymiar pracy w skali tygodnia (5 dni roboczych).
Pamiętaj jednak o tym, że to pracodawca określa w umowie liczbę godzin pracy na Twoim stanowisku. Musi on jednak stosować się do odgórnie przyjętych norm i kryteriów zatrudnienia.
Ile wynosi dzienny czas pracy w Szwajcarii? Łącznie z przerwami nie może on przekroczyć 14 godzin na dobę. Ważne jest jednak to, że efektywny czas pracy może wynieść maksymalnie 12,5 godziny.
Na pewno zastanawiasz się, jak długo może trwać Twoja przerwa w pracy. Szwajcarski kodeks pracy także reguluje tą kwestię. Jako pracownik jak najbardziej masz do niej prawo. W końcu musisz kiedyś odpocząć czy też zjeść posiłek. To, jaki czas Ci na to przysługuje, jest uzależnione od długości pracy, którą określa Twoja umowa o pracę.
Masz prawo do następującej przerwy w pracy:
- 15 min – jeśli pracujesz 5,5 h w ciągu dnia,
- 30 min – jeśli pracujesz więcej niż 7 h w ciągu dnia,
- 60 min – jeśli pracujesz więcej niż 9 h w ciągu dnia (przysługuje Ci prawo do więcej niż jednej przerwy).
Wiele zależy także od Twojego pracodawcy. Może zdarzyć się tak, że pozwoli Ci na dłuższy czas wytchnienia niż określają to przepisy.
Źródła:
Komentarze